Nederlands (NL)  German (DE)
Nummer:oub1361 Datum:1. Juni 1493 Overlevering:Editie Vindplaats:Ostfriesisches Urkundenbuch, II, S. 387, nr. 1361

Vertrag zwischen den Grafen Edzard und Uko von Ostfriesland und der Stadt Hamburg über den Verzicht der Letzteren auf alle Rechte an Schloss und Stadt Emden und Schloss Leerort gegen 10000 Lübecker Mark, über den Zoll auf Hamburger Waaren, über Strandgüter u. a. m.

Bron Recto Dorso Vertaling Relatie Zegels Materiaal Literatuur Index N.B.
Wij Edzard unnd Uko, gebroder, grevenn in Ostfresland, vor unnsz, unnsze ervenn, nakamelinghe unnd alle de unnsze, unnd wij borgermeister unnd radmanne der stad Hamborch vor uns, unnsze nakamelinghe, unnsze borgher unde alle de unnsze, bekennen und betugen apenbare in desseme apenen breve vor alleszweme, alze denne twiste und schelinghe itlike langhe tid her tusschen unnseme seligen hernn vader, junckhernn Olricke voer, unnd uns Edzarde unnd Uko na, uppe de ene, unnd uns unnd unnszen vorvaren, borgermeisteren unnd radmannen der stad Hamborgh uppe de anderen syden, was irresen unnd gewesen van wegenn der slote unnd stad. Emdenn unnd Lerorde unnd erer tobehoringhe, de unnsze selighe her vader vame rade to Hamborgh uppe slothgeloven in vorwaringhe ghehed hebbenn, welkerer schelinghe unnd twiste halven unnsz nu grundliken unnd to eneme ganczen unnd vullekamen ende hebben geszleten, vorlikend unnd vordragen in desser nahbeschreven wyse: Int erste hebben wij borgermeistere unnd radmanne der stad Hamborgh umme mennigherhande sake, bequemicheyde unnd guder eyndracht willen alle unnd isliche gerechticheyde, de wij an den erbenomeden stad unde slotenn hebben edder jennighe wyse mochten gehad hebbenn, den genanden grevenn, eren erven unnd nakamelinghen, myt rypeme rade unnd wolbedachtem mode, rechte unnd redelikenn vorkofft, avergedraghen unnd upgelaten, vorkopen, averdragen unnd uplaten en de alzo jegenwardigenn in krafft und macht desses breves, de se myt alle eren tobehoringen unnd gerechtigheiden mogen ghebruken to ewighen daghenn na erem willenn; darvor willenn wij Edzard unnd Uko erbenomed, unnsze erven edder nakamelinghe, grevenn in Ostfreszlande, dem rade to Hamborgh edder eren nakamelinghen baven sulke summe geldes, nomliken teyndusent margk, de se eertydes van unnseme selighen hernn vader hebbenn entfangen, noch geven, gelden unnd wol tor noghe entrichten unnd betalen in teyn jaren upp teyn termyne neghstvolgende, nomliken in den achte dagenn tho Pinghstenn teyndusent Lubesche margk, doch achte edder veerteyn daghe lengher unvorhalet, welkeren kopp, averdracht unnd uplatinghe wij, unnsze erven unnd nakamelinghe, also beleven unnd annamen jegenwardigen in krafft desses breves. Hyrumme in eyn teyken der dangkbarheid unnd ene nawisinghe, dat wij van densulven borgermeisteren unnd radmannen der stad Hamborg den eghendome unnd herlicheyd hebben entfangen, ok umme mennigerleye denste und woldaed willenn, de de rad, ere vorvarenn unnd stad Hamborgh unnseme selighen hernn vader getoget unnd bewyset, unnd wij imegeliken van en syn vorhopenn, willen wij, unnse erven unnd nakamelinghe, ere borger, copmanne, inwoner, undersaten unnd ok den gemenen szeefarenden unschuldigen copman in allen endenn to water unnd lande, wor wij des mechtigh syn, truwelikenn na alle unnszeme vormoghe vorbidden, vordeghedingen, beschutten, beschermen unnd vor schadenn bewaren, scholen unnd willen ok dat Hamburger beer by denjennen, de dat aver zee bringen, unnd andere ere ware unnd kopensscehap ganckbar holdenn unnd myt nenerleye axcyse, tollenn edder ander beswaringhe belastenn, so dat men de frijgh, umbekummert unnd unbeswaret moghe voeren unnd vorkopenn in unseme gebede unnd wor en dat anders gelevet in allen tokamenden tyden; beholden doch der stad Emden ere gerechticheyd unnd frijgheyd, so se na older zeede unnd wonheyd by der van Hamborgh tyden bet hero gehad hebben; willen ok sulk Hamborger beer by den, de dat kopenn van denjennen, de dat aver zee bringen, unnd by den unnszenn, de dat ok aver zee bringhen unnd sulvest in unnszen gebedenn willen slyten, tappen edder zeelen, nicht hogher belastenn mit axcyse den van der laste eynen golden gulden, dat isz de tunne dat twolffte deel van enem golden guldene, unnd ok fordermer nenerleye ghebade unnd enghinge darup laten gescheen; willen ok forder nicht gestadenn, dat uth unnszer grevesschupp Ostfrezlande jennighe roverye edder plaggerye to water unnd lande dem gemenen copmanne scholen scheen unnd weddervaren, men den beschutten unnd beschermen na alle unnszem vormoge. Weret ok, dat God vorbede, dat na dessem daghe jenich schip in der szee edder under unnszem gebede scheppbrokigh wurde, dat to Hamborgh Co husz horede, darvan sodann gud in unnsze gebede queme, wes darvan de schipper myt synem volke, schepeskinderen unnd copludenn bergen konnen, darvan schalen se uns, unnsen erven unnd nakamelingen edder anders jemande nicht vorplichtet syn, scholen ok sulke guder mogen berghen van uns unde alle den unnszen unvorhindert. Weret averst, dat se unnszer undersaten darto behoveden, de en sulke guder bergeden edder bergen hulpen, den moghen se mogelik bergegeld unnd arbeydeszlon geven. Wert ok sake, dat unnsze undersatenn sodane guder bergeden, dar nemande by were, den de toquernen edder de darvan wustenn, denne scholen se sulk ghebergede gud bringen in gude truwe vorwaringhe unnd dar jar unnd dagh unvorrucket by eyn blivenn, so lange de coplude edder ere ervenn, den sodane guder tobehorenn, de esschen unnd fordern, denne schal men en de wedder avergeven vor mogelick redelick berghegheld. Weret ok sake, dat jenich borger, inwoner unnd copman van Hamborgh in unnseme ghebede wolde fisschenn unnd darto der over gebruken, dat mongen se unghelettet dhon na older wandtliker wyse, nomliken van elkem schepe to gevende twe grothe, hundert schullen, unnd nergen forder mede beswart werden. Hirmede schall alle twiste unnd tosaghe tusschen unnszeme seligen heren vader, uns unnd dem rade to Hamborgh, der slote, stad eddere anderer sake halvenn irresen, deger unnd all bygelecht, voreniget, vorliked syn to ewigenn dagenn. Offt ok jenich unwille unnd myszhegelicheyt irrese tusschenn uns unnd den van Hamborgh, scholen nichtesdemyn alle vorbelavede frijgheyde unnd gerechticheyde bliven allike stede unnd vast, so dat de van Hamborgh offte de eren de jeghen unnsz nicht scholen mogen vorbreken, den wij scholen sodane myszhegelicheyd in frundschupp edder rechte laten erkennen. Alle unnd isliche puncte, stucke unnd artikell in dessem breve begrepen laven wij Edzard unnd Uko, gebrodere, grevenn in Ostfreszland, vor uns, unnse erven, nakamelinghe unnd alle de unnsze myt den achtbaren erbarnn unnd ersamenn Hicken van Dhornn, praveste to Emden, doetor, Hero Maurysz van Dhornn, gebrodere, to Dhornn unnd Withmunde hovetlinghenn, Benen praveste unnd hovedlinge van Utthum, Ubbe hovetling van Upleuwert, unnd borgermeistere unnd radmanne to Emden, unnsen leven redernn unnd getruwen borgenn unnd medelavernn, stede, vast by eren truwen, guden unnd vasten geloven unvorbroken wol to holdende sonder jenighe behelpinghe geistliches unnd werlikes rechtes unnd in nenen tyden darjegen to kamende edder jennigerleye begnadinghe van geistlichen edder werlikenn furstenn, in wath werden de mochten syn, van eghener beweginghe effte uth overricheyd gegevenn hyr entjegen to gebrukende, ok in nenerleye wyse unnd manyre darjegenn to donde, to gestadende unnd to vorhenghende. Wert dat wij, unnsze ervenn unnd nakamelinghe, sulke artikel samptlikenn edder besunderen, so baven geschrevenn isz, nicht en helden unnd imbreken, unnd van den van Hamborgh derhalven gefordert nicht worden gebetert, denne scholenn unnd willen wij, unnsze ervenn unnd nakamelinghe, erkandnisse gewillekorder richter, der wij beyden parte concorderen unnd avereyndragen, scholen bynnen den tyden benedden geschreven dem rade tho Hamborgh, szo vakenn sulke inbrekinghe gescheen, in peste van teyndusent golden gulden vorfallen syn, unnd de vorschrevenn artikell allikewol in erer vuller macht ungeseriget scholen bliven, welker schedesrichter tusschen Vreszland unnd Hamborgh beydenn parten wol ghelegen na der inbrekinge unnd na erforderinge unnd esschinghe der van Hamborgh bynnen dren manthen scholen gekorenn werden unnd derhalvenn concorderenn unnd avereyndragen, unnd bynnen den anderen dren manten neghstvolgende de dinghe beluchten unnd uns daraver frundlichen edder in rechte scheden by densulven penen bavengescreven, darto wij unnsz, unnsze erven unnd nakamelinghe also vorplichtigen in krafft disses breves. Tho merer sekerheyd hebben wij Edzuard erbenomed vor uns, unusze ervenn unnd nakamelinghe, unnsze egene, unnd wij Uko vorbenomet vor uns, unse ervenn unnd nakamelinge, dassulve unnszers broders ingesegel, des wij nu hyrto gebrukenn, alze wij noch neyn egen ingesegel en hebben, witliken an dessen bref heten hengenn, unnd wij Hicko van Dhornn, pravest to Enden, doctor, Hero Maurysz van Dhornn, gebrodere, to Dhornn unnd Withmunde hovedlinghe, Bene pravest unnd hovetlingh van Utthum, Ubbe hovetlingk van Upleuwert, unnd borgermeistere unnd radmanne der stad Emden, reder unnd getruwe medelavers der genanden eddelen unnd wolgeboren grevenn, hebben vor uns, unnse erven unnd alle unsze nakamelinge deme ersamen rade to Hamborgh gelavet, togesecht unnd vorplichtet, laven unnd toseggen unnd vorplichten uns en jegenwardigenn in krafft desses breves, dat alle unnd iszliche stucke, puncte unnd artikel in desseme breve begrepen van den genanten grevenn, eren ervenn unnd nakamelingen in guden vasten getruwen unnd gelovenn stede, vast unnd unvorbroken in allen tokamenden tyden sunder alle argelist wol scholen geholden werdenn, unnd gudsegghen vor alle unnd iszliche gebreke, unnd hebben des to merer sekerheyd unnser jewelick syn rechte ingeseghel vor uns, unnsze ervenn unnd nakamelinghe, witliken an dessen breff heten henghen. Unnd wij borgermeister unnd radmanne to Hamborgh bavenn bestympt bekennen unnd betugen vor uns unnd unse nakamelinghe, dat wij den genanden greven, eren ervenn unnd nakamelingen sodane alle unnd iszliche gherechtigheyde, de wij an den vorbenompten slotenn unnd stad Emden unnd Lerorde hebben, vor de genande summe, so vorberort isz, avergegevenn, upgelaten unnd vorkofft hebben. Des to merer sekerheid hebben wij unnszer stad segell vor unnsz unnd unnsze nakamelinghe witliken an dessen breff, der twee syn eyns ludes, de ene by den genanden grevenn, unnd de ander by uns unnd unnszen nakamelinghen in vorwaringhe, heten hengenn. De ghegevenn unnd geschrevenn iss nach Cristi gebord unnszes Hernn veerteynhundert im dreeundnegentighstenn jar, in den achte daghen to Pinghstenn.
Recto:
x
x
Fonds Ostfriesisches Urkundenbuch, II
Fol.nr. S. 387
Nr 1361
Olim Orig. Perg. im Archive zu Hamburg und Grosse Urkundensammlung, Nr. 148. Abschriften Msc. A. 131, Emder Stadtbuch, S. 126, und Emder Rathsarchiv, Pak. 717, Nr. 13. Gedr. Brenneysen a. a. O. S. 117.
Jaar 1493
Datumcode oPentec
x
x
Editie naar gus0087. Ander afschrift: gus0086.
x
Commentaar Siegel: 1. Die Harpyie, begleitet von 4 sechsstrahligen Sternen. Helm mit Lilie. Auf dem Spruchband: S. Edzardi comitis Phrisie Orientalis. 2. Dasselbe. 3. Das grosse Hamburger Stadtsiegel. 4. Rechtssehender Adler, auf dem Helme Adlerkopf zwischen zwei Flügen. 5. Ebenso. S. Haronis Mauricii. 6. Der h. Paulus. Vor ihm ein Wappenschild mit rechtsaufgerichtetem Löwen. S. Beno prepositus et capitalis in Uttum. 7. Das früher beschriebene Siegel des Ubbe cap. Plewert. Helm wie zu Nr. 4. 8. Das Emder Stadtsiegel mit den hh. Cosmas und Damianus. s. burgensium in Emeden.
x
Materiaal papier
x
Edities E. Friedländer, Ostfriesisches Urkundenbuch II (Emden 1881), nr. 1361