Nummer:oub1298 | Datum:24. Okt. 1491 | Overlevering:Editie | Vindplaats:Ostfriesisches Urkundenbuch, II, S. 333, nr. 1298 |
Rolle der Schuhmachergilde zu Emden.
Der scomaker rulle.
In deme namen Godes. Amen. In deme jaer unses Heren dusent veerhondert eyn unde tneghentich, ame avende sunte Crispini unde Crispiniani, hebben wy Edeszardt, grave to Oistfreeslandt, beleveth ene ordinantie unde schyckinge des schomakeramptes to nutte unde orber unser ghemeenten ende underdanen in maneren nabescreven.
Int eerste hebben de ghemenen mesters des voirscr. amptes belevet in de ere Godes ende der hilliger patronen Crispini unde Crispiniani ene waskeerse unde ene eerlike broderscap to holdene to elken jare eens myt myssen unde anderen godesdenste, als des ene zede unde ghewoente is in den voirscr. ampte; danne moghen se holden ene eerlike vorsammelinge myt oiren echten huesfrowen, twee daghen lanck unde nicht meer.
Item we dat eyn mester in den ampte werden wyl, de sal den heren gheven enen Rynsgulden unde den ampte enen Rynsgulden, unde twe lb. wasses to der kerssen, unde den ampte nicht meer dan ene maeltyt want eme boert to denende; den Rynsgulden to der heren beste sullen de oldermans ontfangen.
Item ysset, dat we von den mesteren hevet enen sone, de dat ampt doen wyl, de sal dat heele ampt vry hebben unde de dochter dat halve.
Item isset, dat dair we ut deme ampte vorstorvet, isset dan de vrowe, soe sal de man dat heele ampt beholden, stervet oick de weert, soe sal de vrowe dat halve ampt beholden.
Item want we ut den ampte vorstervet, dat sy man, wyff ofte kynt, soe sullen alle de in den ampte synt, beyde man unde wyff, voer des doeden doeren kamen unde volghen eme to grave, by penen eyn halff lb. wasses.
Item alle deghenne, de dat ampt bruken, de sullen gaer leder arbeiden, unde des sollen de twe oldermans des jaers alle maent ten mynsten eens ummegaen to elken scomaker, unde dat werck, dat ghemaket in, beseen, oftet oick van garen leder ghemaket sy; unde weert, dat we ghebrecklick ghevonden worde, de sal vorbroken hebben in der heren hant enen Rynsgulden, unde to der stat tymmeringe eyn half dusent steens, unde dat ghemakede werck tor stunt umme Godes willen to ghevene, dat van den ungaren leder ghemaket is; unde de olden oldermans sollen der nygen oldermans werck beseen, weert dattet ungaer bevonden morde, sollen se oick doen soe voirscreven is, unde dat by ghelyker pene.
Item ist de oldermans dair nicht up, unde se unrecht in den saken bevonden werden, sullen se gheven dubbelde pene.
Item weert dat jemant in den ampte mytten anderen eyn vordrach makede, schoe, slossen oft jenich werck soe duer to ghevene unde nicht myn, dat sal men holden an oir lyff unde an oir guet.
Item weert, dat wo schoe, slossen oft jenich werck van buten veyll brochte, de sal utstaen myt syner waer enen dach in der weken by ghelyker penen, als dat van den gaeren leder tovoeren ghescreven is.
Item nemant sal voer doen koep, slagen ofte arbeiden uppe der patronen dach, oft up jenighe hillige daghe, de de hillige kercke gheboden heft to vyrne, by penen eyn lb. wasses.
Item alle deghenne, de nyge leder arbeiden, de sullen dat ampt mode holden, dat sy schomaker, slossemaker ofte schoelapper.
Item ysset, dat we deme anderen vorbreket in deme ampte, dewyle dat de broderscop gheholden wort, myt woerden ofte wercken, de sal eme boeten na lantrechte, als bynnen Emeden is ghewoentlick, unde de sal gheven deme ampte enen halven Rynsgulden unde twe lb. wasses.
Item eyn jewlick mester in deme ampte sal gheven in de bussen enen halven krumstert to elken hochtyden in soedaenen maneren, oft we in den ampte vorarmde, den sal men van den ghelde bewysen de wercke der barmherticheit, eme to hulpe to komene unde to den karchove to brengene, dat loen van den almachtigen Gode to ontfangene.
Item dusse voirscr. punte unde articulen sullen angaen unde gheholden werden up dach unde dato bovenghescreven.
In oirkunde unde tuechnisse der merre wairheit hebben wy Edeszardt, grave to Oistfreeslande, unse secreet wytliken heten hangen beneden ant spacium desses breves; de ghegeven is ame daghe unde jaere voirgenant.
Zusatz: Item wan de oldermans dat ampt ofte wen ut deme ampte vorboden laten, soe sal eyn ytlick komen, by penen eyn halff lb. wasses.[---]
[VOLGT oub1298a]
In deme namen Godes. Amen. In deme jaer unses Heren dusent veerhondert eyn unde tneghentich, ame avende sunte Crispini unde Crispiniani, hebben wy Edeszardt, grave to Oistfreeslandt, beleveth ene ordinantie unde schyckinge des schomakeramptes to nutte unde orber unser ghemeenten ende underdanen in maneren nabescreven.
Int eerste hebben de ghemenen mesters des voirscr. amptes belevet in de ere Godes ende der hilliger patronen Crispini unde Crispiniani ene waskeerse unde ene eerlike broderscap to holdene to elken jare eens myt myssen unde anderen godesdenste, als des ene zede unde ghewoente is in den voirscr. ampte; danne moghen se holden ene eerlike vorsammelinge myt oiren echten huesfrowen, twee daghen lanck unde nicht meer.
Item we dat eyn mester in den ampte werden wyl, de sal den heren gheven enen Rynsgulden unde den ampte enen Rynsgulden, unde twe lb. wasses to der kerssen, unde den ampte nicht meer dan ene maeltyt want eme boert to denende; den Rynsgulden to der heren beste sullen de oldermans ontfangen.
Item ysset, dat we von den mesteren hevet enen sone, de dat ampt doen wyl, de sal dat heele ampt vry hebben unde de dochter dat halve.
Item isset, dat dair we ut deme ampte vorstorvet, isset dan de vrowe, soe sal de man dat heele ampt beholden, stervet oick de weert, soe sal de vrowe dat halve ampt beholden.
Item want we ut den ampte vorstervet, dat sy man, wyff ofte kynt, soe sullen alle de in den ampte synt, beyde man unde wyff, voer des doeden doeren kamen unde volghen eme to grave, by penen eyn halff lb. wasses.
Item alle deghenne, de dat ampt bruken, de sullen gaer leder arbeiden, unde des sollen de twe oldermans des jaers alle maent ten mynsten eens ummegaen to elken scomaker, unde dat werck, dat ghemaket in, beseen, oftet oick van garen leder ghemaket sy; unde weert, dat we ghebrecklick ghevonden worde, de sal vorbroken hebben in der heren hant enen Rynsgulden, unde to der stat tymmeringe eyn half dusent steens, unde dat ghemakede werck tor stunt umme Godes willen to ghevene, dat van den ungaren leder ghemaket is; unde de olden oldermans sollen der nygen oldermans werck beseen, weert dattet ungaer bevonden morde, sollen se oick doen soe voirscreven is, unde dat by ghelyker pene.
Item ist de oldermans dair nicht up, unde se unrecht in den saken bevonden werden, sullen se gheven dubbelde pene.
Item weert dat jemant in den ampte mytten anderen eyn vordrach makede, schoe, slossen oft jenich werck soe duer to ghevene unde nicht myn, dat sal men holden an oir lyff unde an oir guet.
Item weert, dat wo schoe, slossen oft jenich werck van buten veyll brochte, de sal utstaen myt syner waer enen dach in der weken by ghelyker penen, als dat van den gaeren leder tovoeren ghescreven is.
Item nemant sal voer doen koep, slagen ofte arbeiden uppe der patronen dach, oft up jenighe hillige daghe, de de hillige kercke gheboden heft to vyrne, by penen eyn lb. wasses.
Item alle deghenne, de nyge leder arbeiden, de sullen dat ampt mode holden, dat sy schomaker, slossemaker ofte schoelapper.
Item ysset, dat we deme anderen vorbreket in deme ampte, dewyle dat de broderscop gheholden wort, myt woerden ofte wercken, de sal eme boeten na lantrechte, als bynnen Emeden is ghewoentlick, unde de sal gheven deme ampte enen halven Rynsgulden unde twe lb. wasses.
Item eyn jewlick mester in deme ampte sal gheven in de bussen enen halven krumstert to elken hochtyden in soedaenen maneren, oft we in den ampte vorarmde, den sal men van den ghelde bewysen de wercke der barmherticheit, eme to hulpe to komene unde to den karchove to brengene, dat loen van den almachtigen Gode to ontfangene.
Item dusse voirscr. punte unde articulen sullen angaen unde gheholden werden up dach unde dato bovenghescreven.
In oirkunde unde tuechnisse der merre wairheit hebben wy Edeszardt, grave to Oistfreeslande, unse secreet wytliken heten hangen beneden ant spacium desses breves; de ghegeven is ame daghe unde jaere voirgenant.
Zusatz: Item wan de oldermans dat ampt ofte wen ut deme ampte vorboden laten, soe sal eyn ytlick komen, by penen eyn halff lb. wasses.[---]
[VOLGT oub1298a]